Στην Τήνο υπάρχουν πολλά μονοπάτια και ιδιαίτερα απολαυστικές διαδρομές για τους λάτρεις της πεζοπορίας (trekking). Καλοστρωμένα καλντερίμια, αλλά και πιο δύσβατες ρεματιές διασχίζουν τις κοιλάδες, τις βουνοπλαγιές και τα χωριά του νησιού. Στο σύνολό τους, αυτά τα μονοπάτια ανοίχθηκαν την περίοδο που άνθιζε στο νησί η αγροκαλλιέργεια. Τότε υπήρχε έντονα η ανάγκη να δημιουργηθούν περάσματα για τη μεταφορά των αγαθών από τα χωράφια και τα χωριά προς τα λιμάνια της Χώρας και του Πανόρμου. Στο πλαίσιο του έργου «Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού - Ανάδειξη Διαδρομών Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος», που χρηματοδοτείται από Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Νοτίου Αιγαίου 2000 - 2006, το Υπουργείο Αιγαίου και τους τοπικούς φορείς, το νησί εντάχθηκε σε πρόγραμμα αποκατάστασης και σηματοδότησης των μονοπατιών. Έτσι, επίσημα έχουν εξερευνηθεί και αναγνωριστεί 10 διαδρομές, οι οποίες καλύπτουν δίκτυο 63 χλμ. και απλώνονται σχεδόν στο σύνολο του νησιού. | |
Τις περισσότερες φορές, το σημείο εκκίνησής τους είναι κάποιο χωριό. Οι βασικοί προορισμοί τους είναι τοποθεσίες ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ή ιστορικά μνημεία στα οποία δεν υπάρχει άλλου είδους πρόσβαση, ενώ κομβικά σημεία τους αποτελούν οι διάφοροι οικισμοί. |
Συνοπτικά, οι 10 βασικές διαδρομές πεζοπορίας είναι:
- Φαλατάδος - (Μυρσίνη) - Μαγγανάρι - Πλατύ - Λιβάδα - Φάρος Λιβάδας.
- Ξυνάρα - Εξώμβουργο - Κουμάρος - Σκαλάδος - Κρόκος - Σμαρδάκιτο - Ταραμπάδος - Κάμπος - Λουτρά - Περάστρα.
- Μονή Κεχροβουνίου - Μουντάδος - Σπεράδος - Τριπόταμος - Εξώμβουργο.
- Κιόνια - (Χατζηράδος) - Κτικάδος - Σμουρδιά - Βαρύ - Πόλες - Χώρα.
- Φαλατάδος (Καλθικάδος) - Βολάξ - Γρίζα - Σκλαβοχωριό - Αγάπη.
- Μυρσίνη - Προφήτης Ηλίας - Κορυφή Τσικνιά.
- Στενή - Ποταμιά - Μαρούλη - Λυχναφτιά.
- Δύο Χωριά - Μάνταλο - Φανερωμένη - Κουναρές - Άγιος Ιωάννης Πόρτο.
- Καλλονή - Αετοφωλιά - Κόρη του Πύργου - Σταυριά - Μονή Καταπολιανής - Πλατειά - Πύργος.
- Καρδιανή - Ιστέρνια - (Όρμος Ιστερνίων) - Βεναρδάδος - Πύργος -Μαρλάς - Μαμάδος.
Μικρότερες σε αρκετές περιπτώσεις - χιλιομετρικά πορείες είναι:
- Κώμη - Ορθόδοξη & Καθολική εκκλησία της Σπηλιάς - Περάστρα - Λουτρά.
- Κώμη - Κολυμπήθρα (μέσα από το ποτάμι).
- Αγάπη - Παναγία Βουρνιώτισσα - Αποθήκες - Κολυμπήθρα.
- Μαρλάς - Κουμελάς - Μαλί.
- Μαμάδος - Ρας - ύψωμα Καστρί.
- Μαρλάς - εκκλησία Προφήτη Ηλία.
- Πύργος - Κυρά Ξένη.
- Κάτω Κλείσμα - Άγιος Ρωμανός.
- Καρδιανή - Όρμος Γιαννάκη.
- Κιόνια - Παχιά Άμμος - Κάρλα - Πανούσα.
Ακολούθως, αναφέρονται ενδεικτικές διαδρομές με τον απαιτούμενο χρόνο για την κάλυψή τους:
- Χώρα - Φάρος Λιβάδας (5 ώρες).
- Χώρα - Τριπόταμος (1 ώρα και 35 λεπτά).
- Χώρα - Εξώμβουργο (2 ώρες).
- Εξώμβουργο - Ξυνάρα (15 λεπτά).
- Εξώμβουργο - Φαλατάδος (1 ώρα).
- Εξώμβουργο - Κουμάρος - Βολάξ - Αγάπη (3 ώρες και 45 λεπτά).
- Κιόνια - Κτικάδος (1,5 ώρα).
- Σκλαβοχωριό - Κρόκος - Σμαρδάκιτο - Ταραμπάδος - Κάμπος - Τριπόταμος (4 ώρες και 30 λεπτά).
- Κάμπος - Ταραμπάδος - (Καρδιανή - Ιστέρνια) - Βεναρδάδος - Πύργος - (Πάνορμος) (8 ώρες και 30 λεπτά).
- Πύργος - Πάνορμος (30 λεπτά).
Αναφέρεται ακόμη πως πρόσφατα κάποιοι λάτρεις της φύσης αποφάσισαν να ασχοληθούν με την πλήρη αποκατάσταση όλου του δικτύου των μονοπατιών, το οποίο σε πολλά σημεία του, σήμερα, κινδυνεύει από ολοκληρωτική καταστροφή.